Histopatolog zajmuje się badaniem tkanek w celu wykrycia zmian chorobowych, a głównym narzędziem jego pracy jest mikroskop. Rola histopatologa ma kluczowe znaczenie w diagnozowaniu wielu poważnych chorób. Skierowanie na badania histopatologiczne wydaje lekarz specjalista, który prowadzi danego pacjenta, ale można także zlecić badania prywatnie.
Chory nie przychodzi do poradni histopatologicznej, a tylko odbiera wyniki badań i przekazuje go swojemu lekarzowi. Dzięki temu jest on w stanie rozpoznać procesy chorobowe w organizmie, rozpoznać rodzaje schorzenia o charakterze zapalnym i zwyrodnieniowym, bieżąco kontrolować postępy leczenia. Histopatologia jest działem patomorfologii i odgrywa znaczącą rolę w rozpoznawaniu, klasyfikowaniu i leczeniu chorób, szczególnie w przypadku diagnostyki nowotworów.
Praca histopatologa ma ogromne znacznie, ponieważ pozwala prognozować rozwój choroby i pomóc w działaniach operacyjnych. Badania histopatologiczne mogą dotyczyć wielu organów: wątroby, trzustki, jelita grubego i cienkiego, macicy, tarczycy, piersi, prostaty, płuc, jajników, węzłów chłonnych czy pęcherzyka żółciowego.