Probiotyki to żywe mikroorganizmy, których spożywanie ma na celu przynieść korzystne skutki zdrowotne. Mimo intuicyjnego wstrętu, jaki wielu ludzi odczuwa wobec wszystkiego, co wiąże się z bakteriami, szczepy probiotyczne mają pozytywny wpływ na zdrowie człowieka. Warto zdawać też sobie sprawę z tego, że organizm człowieka zasiedlony jest przez ogromne ilości bakterii, które są niezbędne do funkcjonowania i nie należy się ich obawiać. Same probiotyki stosuje się w funkcji osłonowej przy antybiotykoterapii, profilaktycznie lub dla łagodzenia objawów pewnej grupy schorzeń.
Podawanie doustne probiotyków ma prawo działać ze względu na ich zdolność do namnażania się, gdy warunki są ku temu korzystne. Probiotyki bytujące w jelitach stanowią oręż w walce przeciwko niepożądanym bakteriom, przywracają równowagę mikroflory jelitowej po antybiotykoterapii. Z kolei probiotyki podawane dopochwowo odpowiadają za florę bakteryjną pochwy. Rola bakterii probiotycznych jest kluczowa dla prawidłowego działania układu pokarmowego i odpornościowego.
Istnieje pewna grupa dolegliwości, przy których suplementacja probiotykami może stanowić nieocenione wsparcie organizmu w procesie powrotu do zdrowia. Probiotyki stosuje się powszechnie w funkcji osłonowej przy antybiotykoterapii. Szczególnie pozytywny wpływ stosowania probiotyków zaobserwowano przy zespole jelita drażliwego, infekcjach intymnych, dróg moczowych oraz wobec osób cierpiących na atopowe zapalenie skóry.
W ostatnim czasie coraz popularniejsze jest przyjmowanie probiotyków w suplementach diety w formie tabletek, kapsułek, proszku, kropel, tabletek do ssania lub w produktach spożywczych fortyfikowanych dodatkowo probiotykami. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie, aby czerpać probiotyki z naturalnych źródeł, choćby poprzez uwzględnianie w diecie składników bogatych w bakterie kwasu mlekowego. Odnalezienie probiotyków w popularnych produktach i daniach nie powinno być szczególnie trudne, nie każdemu muszą jednak przypaść do gustu ze względu na ich specyfikę. Są to głównie potrawy kwaśne i kiszone.
Dobrym źródłem bakterii probiotycznych jest między innymi kefir, w którym występuje ponad 10 różnych szczepów. Miłą wiadomością dla osób niespożywających nabiału z przyczyn zdrowotnych lub światopoglądowych jest to, że również kefiry stworzone na bazie mlek roślinnych np. ryżowego i owsianego także zawierają bakterie probiotyczne. Naturalnym źródłem bakterii probiotycznych są niepasteryzowane sery, przy których należy jednak zachować ostrożność, zwłaszcza w trakcie ciąży, gdyż może to sprowadzić ryzyko zarażenia dziecka listeriozą.
Kolejną grupą produktów będących źródłem naturalnych probiotyków są kiszonki. Na szczęście w kuchni polskiej istnieje wiele potraw wykorzystujących kiszone warzywa. Najczęściej kisi się ogórki, kapustę, ale coraz popularniejsze staje się także kiszenie rzodkiewek, cukinii lub marchwi.
Kuchnie państw Azji oferują wiele produktów bogatych w probiotyki. Modne także w Polsce, koreańskie kimchi z kiszonej kapusty, warzyw z dużą dawką przypraw jest źródłem bakterii probiotycznych. Fermentowane produkty sojowe takie jak japońskie natto lub indonezyjski tempeh również stanowią źródło naturalnych probiotyków. Podobnie jest w przypadku kombuchy, która jest napojem przygotowanym na bazie czarnej herbaty poddanej fermentacji.
Przy wyborze przyjmowanego probiotyku — suplementu diety, kluczowe są przede wszystkim czynniki: konkretny szczep bakterii oraz forma podawania, dawka i skład dostosowany do wieku przyjmującego suplement. Każdy szczep probiotyczny może posiadać inne właściwości prozdrowotne. Warto zwracać uwagę na oznaczenia na etykiecie.
Dobrze opisany produkt powinien mieć trójczłonową nazwę probiotyku, którą czytamy w następujący sposób:
Jeśli intencją stosowania probiotyku jest walka z biegunką poantybiotykową, najlepiej przyjmować preparat w kilkugodzinnych odstępach od spożycia antybiotyku. W antybiotykoterapii szczególnie poleca się Saccharomyces boulardii. Dla pełnej rekonwalescencji może zachodzić konieczność stosowania probiotyku nawet do kilku miesięcy po zakończeniu antybiotykoterapii.
Preferowaną formą podawania dzieciom probiotyku, a także wszelkich innych suplementów są krople. Jest to forma przyjazna niemowlętom, które mają zaledwie kilka dni życia, ale także kilkuletnim dzieciom. Stosuje się zarówno w formie osłonki dla antybiotyku, jak i po to, aby zwalczać kolkę. Produkty probiotyczne dedykowane dzieciom zazwyczaj są specjalnie w tym celu oznaczone przez producenta na opakowaniu. Mogą zawierać mniejsze ilości szczepów w pojedynczej dawce niż preparaty dla dorosłych.
Dorośli często przyjmują probiotyki w formie tabletek i kapsułek. Ilości żywych bakterii w preparatach dedykowanych dla dorosłych są wyższe niż w preparatach dla dzieci. Probiotyki dla dorosłych mogą posiadać różnorodne zastosowanie. Inne probiotyki stosuje się wobec biegunki poantybiotykowej lub spowodowanej zarażeniem rotawirusami, a inne służą minimalizowaniu objawów zespołu jelita drażliwego. Szczególnym typem probiotyków są, te, które aplikuje się dopochwowo w przypadku infekcji okolic intymnych.
Temat wsparcia kondycji organizmu za pomocą naturalnych produktów oraz suplementów probiotycznych to szerokie zagadnienie wymagające indywidualnego podejścia do potrzeb konkretnej osoby. Warto wzbogacić dietę o szczepy bakterii probiotycznych, ze względu na ich zbawienny wpływ, chociażby w budowaniu odporności. Biorąc pod uwagę różnorodność potraw bogatych w probiotyki, a także szeroki wybór form, dawek suplementów diety na pewno każda osoba będzie w stanie odnaleźć probiotyk odpowiedni dla siebie.
Uwaga - Zamieszczone w artykule informacje nie stanowią porady medyczną dla konkretnego przypadku, a jedynie wprowadzeniem w temat. Jeśli Potrzebujesz porady w danym temacie, skontaktuj się z lekarzem specjalistą na NFZ w przychodni lub lekarzem prywatnie.