Problemy z kręgosłupem u dzieci i dorosłych

Długotrwałe utrzymywanie się w jednej pozycji może prowadzić do poważnych problemów z kręgosłupem. Ciężar, jaki wówczas spoczywa na naszym kręgosłupie, jest porównywalny do noszenia 10 kilogramów. Problemy te stały się już chorobą cywilizacyjną, która przynosi ze sobą szereg komplikacji zdrowotnych, społecznych i ekonomicznych. Wiele osób zmagających się z bólami kręgosłupa często szuka pomocy u lekarza pierwszego kontaktu.

Bóle te są jednym z głównych powodów, dla których ludzie nie są w stanie pracować. Jednakże istnieje prosty sposób na uniknięcie tych problemów – aktywność fizyczna. Brak ruchu, nadwaga i stres to główne przyczyny dolegliwości kręgosłupa, które dotykają już co drugiego mieszkańca Polski. W dzisiejszych czasach bóle kręgosłupa należą do najczęściej występujących problemów zdrowotnych, które są związane z nieprawidłowościami w budowie i funkcjonowaniu układu ruchu.

Skąd bierze się ból kręgosłupa?

Wśród mieszkańców Polski, ból w dolnej części kręgosłupa jest doświadczeniem powszechnym, z którym zmaga się niemal każdy przynajmniej raz w życiu, dlatego konieczne staje się specjalistyczne leczenie kręgosłupa. Dane Głównego Urzędu Statystycznego wskazują, że aż 16% obywateli cierpi na schorzenia związane z kręgosłupem, co czyni je drugą najczęstszą przyczyną chronicznych dolegliwości. W ostatnich latach, wraz z postępem cywilizacyjnym, zmienił się styl życia, szczególnie w krajach rozwiniętych. Przyspieszone tempo, stres i brak czasu na aktywność fizyczną przyczyniają się do narastającej epidemii bólu kręgosłupa. Współczesny tryb życia sprzyja przyjmowaniu pozycji siedzącej przez długie godziny, co jest niekorzystne dla naszego kręgosłupa. Praca przy biurku, dojazdy samochodem i wieczory przed ekranem to codzienność wielu osób.

Nawet codzienne czynności, takie jak noszenie zakupów czy pochylanie się, mogą obciążać kręgosłup. Dodatkowo nieprawidłowe nawyki, jak długie patrzenie w smartfon czy chodzenie na wysokich obcasach, również nie służą naszemu układowi kostnemu. Kręgosłup jest bardziej obciążony w pozycji siedzącej niż stojącej, co wynika z jego naturalnej struktury. Posiada on naturalne wygięcia, które pomagają rozłożyć ciężar ciała w pozycji stojącej. W pozycji siedzącej ciężar ten przesuwa się na dolne partie kręgosłupa, co prowadzi do przeciążeń. Długotrwałe siedzenie nie tylko nadwyręża kręgosłup, ale także osłabia mięśnie odpowiedzialne za jego podtrzymywanie, co może prowadzić do dalszych problemów zdrowotnych.

Ból kręgosłupa dotyka nie tylko dorosłych

Dzieci już od najmłodszych lat szkolnych zmagają się z problemem przeciążonych plecaków. Zawierają one nie tylko książki, ale również przekąski i zabawki, co znacząco zwiększa ich ciężar. Zaleca się, aby waga plecaka nie przewyższała 20% masy ciała ucznia. Niestety, przeciążone torby mogą prowadzić do przeciążeniowych zmian w kręgosłupie, co objawia się bólem w najbardziej obciążonych jego częściach. Dodatkowo, noszenie plecaka na jednym ramieniu może skutkować skrzywieniami bocznymi i nieprawidłową rotacją ciała, co z kolei może prowadzić do przemieszczenia się krążków międzykręgowych i ucisku na nerwy.

Dzieci w wieku szkolnym są szczególnie narażone na negatywne skutki noszenia nieodpowiednio dobranych plecaków, które mogą być poważniejsze niż w przypadku nastolatków. Do 21. roku życia kręgosłup wciąż się kształtuje, a u młodszych dzieci niewłaściwe obciążenia mogą mieć bardziej drastyczne konsekwencje. Nacisk na rosnące kości może zakłócać ich prawidłowy rozwój. Bóle kręgosłupa, szczególnie w odcinku lędźwiowym i szyjnym, są powszechne wśród młodych ludzi, a problemy mogą rozprzestrzeniać się również na klatkę piersiową. Ból pleców u dzieci może prowadzić do poważnych problemów z kręgosłupem, a nawet do trudności z kolanami czy zaburzeń w funkcjonowaniu układu oddechowego.

Aby przeciwdziałać tym problemom, zarówno osoby dorosłe pracujące przy biurku, jak i dzieci spędzające czas w szkolnej ławce, powinny wprowadzić do swojej codzienności aktywność fizyczną. Umiarkowany wysiłek, taki jak pływanie, jazda na rowerze czy bieganie, jest zalecany, ponieważ wzmacnia mięśnie brzucha i mięśnie wspierające kręgosłup, nie powodując przy tym jego przeciążenia.

Wiek nasila problemy z kręgosłupem

Zmiany zwyrodnieniowe w krążkach międzykręgowych zaczynają się pojawiać już w młodym wieku. Po przekroczeniu trzydziestki, takie zmiany można zaobserwować w każdym krążku w części lędźwiowo-krzyżowej kręgosłupa. Pęknięcia krążków są najbardziej typowe między czwartą a szóstą dekadą życia. Dyskopatia, znana również jako przepuklina jądra miażdżystego, jest częstą dolegliwością. Występuje, gdy jądro miażdżyste uwypukla się i naciska na korzenie nerwowe, co prowadzi do bólu i podrażnienia. Przyczyną tego stanu jest włóknienie krążków, które pełnią funkcję ochronną dla kręgosłupa, amortyzują siły działające na kręgi i zapewniają ruchomość.

Główne symptomy dyskopatii to ból w odcinku lędźwiowo-krzyżowym, który może promieniować do nóg, znany jako rwa kulszowa. Towarzyszą mu drętwienie i mrowienie, a w poważniejszych przypadkach może dojść do niedowładu nóg czy zaburzeń funkcji zwieraczy i problemów z potencją. Leczenie zachowawcze dyskopatii lędźwiowej obejmuje stosowanie leków przeciwzapalnych i przeciwbólowych, miejscowe aplikowanie maści i plastrów rozgrzewających oraz rehabilitację i ćwiczenia. Niestety, w przypadku poważniejszych przepuklin i luźnych fragmentów dysku, które przemieszczają się do kanału kręgowego, takie metody często okazują się niewystarczające.

Rozwiązanie? Leczenie kręgosłupa

Terapia kręgosłupa to złożony proces, który może obejmować różnorodne metody, począwszy od tych mniej inwazyjnych, aż po skomplikowane operacje. Decyzja o wyborze odpowiedniej metody leczenia zależy od rodzaju problemu, jego nasilenia oraz preferencji pacjenta. W sytuacji, gdy ból kręgosłupa negatywnie wpływa na codzienne życie, konieczne jest podjęcie leczenia. Jeśli chodzi o przyczyny, dla których warto zasięgnąć porady specjalisty, to należą do nich m.in. przewlekły ból, który nie ustępuje mimo odpoczynku i leków, ograniczenia ruchowe utrudniające wykonywanie codziennych czynności, urazy wpływające na strukturę kręgosłupa, zwyrodnienia związane z wiekiem lub przeciążeniem, objawy ucisku na nerw, takie jak mrowienie czy osłabienie kończyn, a także skolioza, dyskopatia czy reumatoidalne zapalenie stawów.

W przypadku kręgosłupa szyjnego, gdzie typowe objawy to ból szyi, ograniczona ruchomość karku, bóle głowy i promieniowanie bólu do ramion, leczenie często opiera się na fizjoterapii, ćwiczeniach, terapiach manualnych i w razie potrzeby na małoinwazyjnych zabiegach. Natomiast w odcinku piersiowym, gdzie ból pleców, sztywność i problemy z oddychaniem mogą być spowodowane długotrwałym siedzeniem, kluczowe jest zmobilizowanie pacjenta i zastosowanie leczenia zachowawczego. Ból dolnej części pleców, często promieniujący do nóg, jest charakterystyczny dla kręgosłupa lędźwiowego. Przyczynami mogą być nadwaga, niewłaściwe podnoszenie ciężarów czy siedzący tryb życia. Leczenie zazwyczaj obejmuje intensywną fizjoterapię, ćwiczenia, terapię manualną i małoinwazyjne zabiegi, które szybko przynoszą ulgę.

Z kolei ból w okolicy krzyżowej i miednicy często wiąże się z długotrwałym siedzeniem lub staniem. W takich przypadkach również stosuje się fizjoterapię, ćwiczenia stabilizujące i terapie manualne. Leczenie zachowawcze kręgosłupa ma na celu zmniejszenie bólu i poprawę funkcjonowania bez konieczności operacji. Fizjoterapia, fizykoterapia, terapie manualne oraz farmakoterapia to główne elementy tej metody. Z kolei chirurgia kręgosłupa jest opcją dla tych, którzy nie odczuwają poprawy po innych metodach leczenia, szczególnie po poważnych urazach czy w przypadku zaawansowanych zmian zwyrodnieniowych. Wśród nowoczesnych metod leczenia kręgosłupa wyróżnia się małoinwazyjne zabiegi, które minimalizują ryzyko i skracają czas rekonwalescencji. Do tych metod należą blokady nerwowe, neuromodulacja, kriolezja, wstrzyknięcia kwasu hialuronowego, terapia ozonem oraz termolezja, które skutecznie łagodzą ból i poprawiają komfort życia pacjentów.